Ik wil mijn hart luchten.
De reactie ‘arm kind, met zulke ouders’ is een reactie van meerdere lezers op een krantenartikel.
Het krantenartikel gaat over Laurent. Laurent is een zesjarige jongen die klaar is met de basisschool en samen met zijn ouders van België naar Nederland verhuist om in Amsterdam naar het gymnasium te gaan.
Ik schrik van de vele negatieve, aanvallende, oordelende reacties. Reacties uit angst, boosheid, onwetendheid en vanuit eigen perspectief. Het is voor iedereen helder dat hier sprake is van een uitzonderlijke situatie. Een kind waar de gemiddelde persoon géén 100 vergelijkbare kinderen persoonlijk kent om te weten hoe deze kinderen voelen en denken. En wat deze kinderen te bieden hebben of nodig hebben.
Er worden oordelen gegeven op basis van een enkele persoonlijke ervaring (met wat?) of op basis van gelezen boeken, gevolgde studies of zomaar uit het niets. Vooral zomaar uit het niets. En zij realiseren zich niet, dat hun eigen teksten, misschien wel gelezen gaan worden door dit zesjarige kind. Hij krijgt te lezen dat de mensen hem zielig vinden, eenzaam, sociaal zwak, hij een ellendig leven tegemoet gaat en slechte ouders heeft. En de ouders lezen dit.
Als specialist hoogbegaafdheid durf ik niet te zeggen wat het beste pad is voor dit kind. En ik doorleef de materie al vele jaren. Professioneel en persoonlijk. Eén ding is zeker in deze situatie: dit kind mag ervaren dat hij niet hoeft te wachten op het gemiddelde tempo van de maatschappij. Hij ervaart dat er gezocht mag worden naar zijn eigen tempo. En dat dit bijzondere pad nog niet klaar ligt zonder hobbels. Dat hij dit pad wellicht gaat uitvinden en toegankelijk maakt voor anderen. De ouders volgen zijn tempo. Zij durven te onderzoeken. Want ik weet zeker dat ook bij deze ouders alle twijfels door het hoofd zijn gegaan. Ik heb veel respect voor het onzekere pad dat ze samen in gaan.
Maar deze reactie wordt niet alleen gegeven op dit artikel. Ik hoor zeker tweewekelijks een reactie met dezelfde strekking op scholen, bij besturen of samenwerkingsverbanden: arm kind, met zulke pushende ouders.
Laten we het eens omdraaien.
Geven wij deze reacties ook aan ouders met een zeer zwakbegaafd kind? Arm kind, met zulke remmende ouders. Hoe vaak wordt dit gezegd over ouders met een kind, waarvan het IQ bijvoorbeeld 55 is? Is dit ook de ‘schuld’ van de ouders? Want dit is vergelijkbaar met een kind, waarvan het IQ 145 is. Dit is dezelfde afwijking van 45 punten van het gemiddelde.
Zijn we aan het pushen en aan het remmen?
Op dit moment zet ik veel beleidstrajecten ‘passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen’ op. Voor scholen met het reguliere onderwijs en voor scholen met voltijds onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen. De scholen met een voltijds onderwijs voorziening voor hoogbegaafde leerlingen hebben een heel ander onderwijsprogramma. De hoogbegaafde leerlingen kunnen daar veel meer in hun eigen tempo werken.
Want de hoogbegaafde leerlingen versnellen niet. Ze werken in hun eigen tempo. Maar we zijn gewend alles te vergelijken met de groep of de wereld om ons heen. Als we deze leerlingen gaan vergelijken met anderen, dan gaan ze sneller. Ze werken echter in eigen tempo: en dit is niet zielig.
Maar mogen deze leerlingen wel werken in eigen tempo? Hierin zijn zij afhankelijk van het ingerichte onderwijs en de ouders. En dan doemt bij mij regelmatig de reactie op: arme leerling, met zo’n remmende leerlijn. En dan zie ik zowel cognitief, als sociaal, als emotioneel een remmende leerlijn in de praktijk.
Weten we wat er gebeurt als ze in eigen tempo mogen werken? Komt de potentie er dan wel uit wat er in zit? Ja, die kans is er. Om slechts een klein onderdeel uit te lichten van het onderwijs: het te verwachte schoolniveau. Je mag verwachten dat er een vwo schoolniveau uitkomt bij hoogbegaafde leerlingen. Komt dit er ook uit?
Uit onderzoek blijkt dat 39% van de hoogbegaafde leerlingen een vwo advies ontvangt op een reguliere basisschool (en 20% havo/vwo). Mijn ervaring bij voltijds onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen is dit 95%. Dit geeft een indicatie dat een andere onderwijsinrichting effect heeft.
Ik vind het meer dan logisch dat de hoogbegaafde leerling een vwo advies gaat ontvangen na jaren basisonderwijs. Ik spreek hier expliciet over ‘een vwo advies mogen ontvangen’: het potentieel en de werkhouding is ontwikkeld voor voortgezet wetenschappelijk onderwijs, waardoor de leerling zélf de keuze heeft in zijn of haar volgende school. Niet over de verplichting dat alle hoogbegaafde leerlingen naar vwo moeten. Maar een keuzerecht van de leerling.
En om het nog scherper te stellen. Bij voltijds onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen ontwikkelen de leerlingen de reguliere kerndoelen in 20-30% van de normale onderwijstijd, waarbij maar liefst 95% een vwo advies ontvangt.
Wat gebeurt er in het reguliere onderwijs waar de leerling 100% onderwijstijd benut voor de kerndoelen en slechts 39% een vwo advies krijgt? Wat is de opgelopen schade van de remmende leerlijn? Zowel cognitief, sociaal als emotioneel gezien?
Eén belangrijke schadepost kan zijn: apathie. Apathie is een gebrek aan emotie, motivatie of enthousiasme. Onverschilligheid. Het niet meer kunnen opbrengen om te reageren op emotioneel, sociaal of intellectueel leven. Er ontstaat een gebrek aan (zelf)vertrouwen en berusting. Er wordt geen actie meer ondernomen. Als je (lees: onderwijs) niet adequaat reageert op de wensen van een doelgroep (lees: hoogbegaafde leerlingen), dan kan er apathie ontstaan bij deze doelgroep. De oplossing moet niet gezocht worden bij de doelgroep, maar bij de omgeving die de apathie opwekt en het vertrouwen moet herstellen.
Hoe dit werkt, leg ik graag uit in een vlog. Deze komt de volgende keer.
Ik heb mijn hart gelucht. En ben benieuwd naar de reacties!
Artikel België:
Artikel Nederland:
Zeer goed stuk wat precies mijn gevoel verwoordt. Wat is dat toch met dat onbegrip? Komt het door de formulering in de media? Voor ik een half uur boos aan het typen ben over de idiote reacties zeg ik *grom* en hoop ik dar velen dit blog zullen lezen. Een fijn weekend!
Dankjewel! Ik kon het inderdaad niet laten om hier een blog van te maken: dan maar een middag mijn werk aan de kant en dit online zetten. Ook een fijn weekend voor jou!
Prachtig geschreven Sonja. Ik Ik ga je blog zeker delen en hoop dat velen, na het lezen van dit blog, het artikel over Laurent nog een keer met andere ogen zullen lezen.
Dankjewel Monique! En bedankt voor het delen. Fijn weekend!
Hear hear!
Ik heb het gedeeld op mijn Facebookpagina De Domste Thuis – Moeder in een hoogbegaafd gezin.
Dankjewel voor het delen Linda! Fijn weekend!
Heerlijk om te lezen, gelukkig zijn er nog mensen die een gezond verstand hebben én het kunnen gebruiken 🙂 en dan ook nog anderen ervan willen overtuigen om ook hun gezonde verstand te gebruiken, echt geweldig!
Ik ben ondertussen al zo ver dat ik vaak reacties op zulke artikelen niet meer lees, omdat het zoveel irritatie, frustratie en afkeer bij me oproept dat het negeren ervan beter voor mij is…
We leven in een maatschappij waarin iedereen overal iets van moet vinden en die ondoordachte, niet of nauwelijks met argumenten te onderbouwen, impulsieve, ongezouten mening…. droppen we op ‘het leed dat sociale media heet’….
Herkenbaar: om ook regelmatig te negeren en niet overal op te willen reageren! Dankjewel voor je reactie! Fijn weekend.
Hallo Sonja, uit welk onderzoek blijkt dat er 39% bij 100% onderwijstijd en 95% bij 20-30% onderwijstijd naar het vwo gaan? Ik heb twee kinderen in voltijd hb onderwijs zitten. Er is nogal wel wat discussie geweest op andere scholen of wel of niet voltijd hb goed zou zijn vooror hb kinderen. Ook in het kader van passend onderwijs en de ondersteuning die samenwerkingsverbanden zouden moeten leveren zou die waardevolle informatie zijn. Ik hoor het graag van je.
Hoi Marijke,
39% van kinderen met IQ > 130 krijgt vwo advies: De doorstroom van excellente leerling door het primair onderwijs (deel 1 van de drieluik), pagina 11, Figuur 1-1. Schooladviezen aan cognitief excellente leerlingen (Bron: PRIMA cohortonderzoek VI 1994- 2005)
95% bij voltijds onderwijs zijn mijn ervaringen / interviews bij voltijds onderwijs waar ik kom. En de onderwijsprogramma’s bij deze scholen zijn allen 20-30% tijd besteden aan het reguliere programma. En ik werk ook voor samenwerkingsverbanden om dit onder de aandacht te brengen en dit leidt ook al tot de eerste projecten.
Als je meer vragen hebt, laat maar weten! Mail mij dan maar even.
Goed geschreven artikel.
Wanneer we erg simplificeren dan kan men stellen dat het prima is om een kind (hoogbegaafd of normaal) te stimuleren om diens potentie te benutten, maar dat het overdreven stimuleren (ofwel pushen) onwenselijk is.
In de praktijk zegt dit echter nog weinig, want waar liggen deze grenzen?
Zolang een ouder altijd het belang van het kind in het oog houdt: en dit belang is een relatief iets: het belang kan zijn: voldoende uitdagen, maar kan ook zijn ruimte geven voor persoonlijke ontwikkeling, sociale ontwikkeling etc. Dan is men gewoon goed bezig.
Wanneer men zelf doelstellingen gaat stellen waaraan een kind gaan moeten voldoen, dan streeft men het doel al voorbij.
Enfin, iedereen mag een mening over iets hebben. Dit wil niet zeggen dat die mening goed is of dat hier iets mee gedaan hoeft te worden.
Dankjewel voor je aanvullingen!
Mooi blog. Ik deel hem ff.
Dankjewel voor het delen!
Oh, zo herkenbaar. Niet dat mijn zesjarige naar de middelbare school kan, maar wel de problematiek. Als hoogbegaafde moeder van drie hb basisschool kids ben ik behoorlijk aan het worstelen met zaken. Ik schrijf er regelmatig blogs over. De pushende ouder zie ik niet, ik zie viraal ouders die weten wat hun kind kan een stuiten op veel onbegrip.
Dit blijft een lastig onderwerp, hoe meer bekendheid en begrip hoe beter!!
Mooi om te lezen dat je hier blogs over schrijft! Rustig onze stem laten horen, het zet wel iets in beweging. Bedankt voor je fijne reactie!
Prachtig geschreven, de spijker op zijn kop geslagen. Gelukkig zijn er nog mensen die het WEL snappen en kijken naar het welzijn van het kind, ipv de standaard van alle leerprogramma’s waar men in Nederland aan zou moeten voldoen. Dankjewel!!!
Bedankt voor je enthousiaste reactie! Dit geeft mij weer voldoening bij het schrijven. Fijn weekend!
Mooi geschreven. Zelf heb ik geen ervaring hiermee, maar ik weet via vrienden/kennissen wel dat het niet eenvoudig is om een hoogbegaafd kind op zijn/haar plaats te krijgen.
Je vergelijking met (ouders van) zwakbegaafde kinderen: had ik nooit zo bekeken, maar is de spijker op de kop.
Dankjewel voor je reactie! Fijn weekend!
Lieve Sonja wat fijn om dit te horen en zo herkenbar.De maatschapij moet veel leren en zeker in het onderwijsveld moet een andere attitude komen.Een kind is al lang niet meer een kind hier in Nederland.Veel kinderen zitten thuis wegens een aandoening of gedrag waar zij er niets aan kunnen doen maar voor de volwassene onaccetabel is.Wij volwassenen sluiten deze kinderen uit onze maatschappij ,door dat wij de verkeerde attitude zetten en hierdoor het kind te kort doen.Fijne zondag
Dankjewel voor je fijne reactie! Ook een fijne zondag!
Heel goed artikel en precies waar ik mee te maken heb.
Ben ook erg geinteresseerd in het onderzoek dat je noemt waaruit blijkt dat het volle vwo advies veel minder vaak gegeven wordt aan hb-kinderen in regulier basisonderwijs dan hb-onderwijs. Heb je een bron voor me?
Hoi Lalena,
Dankjewel voor je fijne reactie! De bron kan je lezen in mijn reactie op ‘Marijke’. Zij had die vraag ook: kijk daar maar even. En anders kun je me mailen, dan stuur ik het.
Mooi!
Is het een idee om vanaf nu allemaal in publicaties en blogs zo af en toe maar wel consequent de term “remmende leerlijn” te gaan gebruiken?
Ik vind het wel een krachtig beeld. En als we deze term ingeburgerd laten worden… Wie weet waar het toe leidt…?
Geweldige tip! Geweldige humor!
Dankjewel voor je leuke reactie, gaan we doen!