“We gaan eten!”, roept moeder en zij zet de boerenkool op tafel. De kinderen eten snel hun bord leeg, want na het eten mogen zij de schoen zetten. Met elkaar zingen en dan de tekeningen, suikerklontjes en wortel in de schoen. Wat een spanning! “Oké, en nu mogen jullie in bad” zegt vader die met de kinderen naar boven loopt. Heerlijk genoten van het warme water komen de kinderen naar beneden. Vol enthousiasme roepen ze: ‘Sinterklaas is geweest, Sinterklaas is geweest!”. Moeder heeft niets gezien, zij stond boven de was te doen. Ook vader had niets gezien. Heerlijk tevreden gaan de kinderen ’s avonds slapen.

Meestal komen Sint en Piet midden in de nacht. Maar dat hoeft dus niet. Soms doen zij dit anders. En dit kan voor sommige kinderen heel fijn zijn: zonder spanning naar bed gaan en een goede nachtrust.
De decembermaand is een feestmaand. Het dagelijks ritme kent onverwachte verrassingen vaak met veel suikergoed. Dit zorgt een aantal weken voor opwinding. Dit kan bij kinderen (en ouders) makkelijk tot overprikkeling leiden: en dan is het voor niemand meer feestelijk.

Sommige mensen zijn extra gevoelig. Dit geeft bijzondere mogelijkheden, maar kan soms ook lastig zijn in een feestmaand als december. Dabrowski heeft onderzoek gedaan naar consequenties van overgevoeligheden bij mensen met gemiddelde, meer- en hoogbegaafde vermogens. De overgevoeligheden waren bij alle groepen te vinden, maar hij vond in zijn onderzoek meer mensen met hooggevoeligheid bij de groep met bovengemiddelde intelligentie. De hooggevoeligheid wordt ook overexcitabilities genoemd. Je bent in staat om meer informatie, signalen, prikkels in je omgeving waar te nemen.

Welke overexcitabilities heeft hij onderscheiden? Dit zijn de volgende vijf:

1. pyschomotorische hooggevoeligheid (bewegen als uitlaatklep)
2. zintuiglijke hooggevoeligheid (proeven, ruiken, horen, zien, voelen/aanraken)
3. intellectuele hooggevoeligheid (leerhonger)
4. imaginatieve hooggevoeligheid (voorstellingsvermogen)
5. emotionele hooggevoeligheid (empathie)

Deze capaciteiten leveren een verrijking op in iemands leven en voor de maatschappij. Ik geef graag één voorbeeld bij elke vorm:

1. Een energieke en enthousiaste uitstraling: heel handig als je voor een groep optreed
2. Een heel goed oog voor schoonheid en smaak: makkelijk bij het klaar maken van een feestmaaltijd
3. Een nieuwsgierigheid, interesse en diepgang: heel handig voor doorgronden van oplossingen
4. Een creatieve expressie die zorgt voor out-of-the-box mogelijkheden en uitvinding
5. Een empatisch vermogen: je inlevingsvermogen in anderen wordt sterk gewaardeerd.

Maar ja, zoals altijd in het leven: teveel is zelden goed. Teveel prikkels / informatie zorgt ervoor dat je niet meer in staat bent goed te functioneren. Je talent blokkeert en komt niet meer goed uit de verf. En dan heb je daar zelf en je omgeving last van.

Welke vorm van overexcitabilitie loopt het risico overprikkeld te raken in de decembermaand als we:

  • Lang moeten wachten op één plek voor de aankomst van Sinterklaas?
  • Handen vol suikergoed eten?
  • Horen dat sinterklaas al 200 jaar is?
  • ’s Nachts wakker worden van een geluidje?
  • Een kind huilend op schoot van sinterklaas zien zitten en daar moet blijven zitten?

Feesten is leuk en daar mogen we allemaal van genieten. En het is dus prima om volgend jaar sinterklaas te vragen eerder langs te komen in plaats van middennacht.

Fijne feestdagen allemaal!