‘Hoe lang zit je nu achter de computer’, vraagt de moeder. ‘Ik ga er zo af, maar ik moet mijn huis nog afbouwen en mijn winkel’, zegt haar zoon. ‘Van wie moet dat?’, vraagt de moeder. ‘Gewoon, omdat ik dit af wil maken, in mijn server, ik ga het heel mooi maken, zodat anderen bij mij komen spelen.’, antwoordt haar zoon.

Minecraft is een computerspel, waarbij het de bedoeling is om objecten te bouwen met kubusvormige materialen en grondstoffen, die eerst gedolven en verzameld moeten worden in het landschap, waarin de speler zich bevindt. Het spel kan zowel online als op de eigen computer gespeeld worden. De betaalde versie (éénmalig 20 euro) is inmiddels al meer dan 10 miljoen keer verkocht en meer dan 40 miljoen mensen hebben zich ervoor geregistreerd.

Minecraft werd aanvankelijk ontwikkeld door de Zweed Markus Persson (en je mag hem Notch! noemen). De officiële versie is op 18 november 2011 in Nederland uitgekomen, maar het bestaat nu bijna 5 jaar sinds 17 mei 2009. Het spel wordt ook door veel kinderen in Nederland gespeeld. In Zweden wordt er zelfs op een aantal scholen les mee gegeven.

Een groep van 70 leerlingen uit het gymnasium is hierop onderzocht. Er kwamen leuke inzichten uit die ook van belang zijn voor de inrichting van het onderwijs. De centrale vraag: wat motiveert leerlingen om verder te gaan met leren en ontwikkelen in dit spel? Dit onderzoek was specifiek gericht op begaafde leerlingen van het gymnasium.

1. Autonomie. Het spel laat de leerling in control zijn over hun leven en leren. Sterker nog: het spel laat de speler volledig aan zijn/haar lot over. Dit is vaak in sterk contrast met het schoolse leven, waar alles in een plan al bedacht is wat de leerlingen gaan leren de komende jaren.

2. Zingeving. De leerlingen konden in het onderzoek zeer helder vertellen wat hun doelen waren en wat ze leerden. Dit was bij elke leerling zo helder en dat was verbazend voor de onderzoekers, omdat leerlingen dit meestal niet kunnen vertellen over de vakken op school. De koppeling tussen hun leerdoel / wensen en hetgeen ze in vakken krijgen is door de leerling niet te benoemen. Dan ervaar je het niet als zingevend of motiverend.

3. Meesterschap. De leerlingen kunnen vanuit de lagere denkniveaus (weten, begrijpen, toepassen) groeien naar het gebruik van de hogere denkniveaus (analyseren, creëren, evalueren). Hiermee hebben ze de kans op meesterschap en dat motiveert. Het spel stimuleert de vaardigheden metacognitie / reflectie / zelf-assessment. Dit zijn mooie leerdoelen. Maar ook plannen, organiseren, onderhandelen, emotie-regulatie, flexibiliteit, creativiteit, werkgeheugen, volgehouden aandacht, doelgericht gedrag en inschatten van mensen in je omgeving komen uitgebreid aan bod in het spel. En je kunt ICT en Engels leren lezen, schrijven en spreken (via Skype)!

Kennisnet heeft een gratis brochure uitgebracht en dit is te downloaden op: http://www.kennisnet.nl/themas/mediawijsheid/jong-geleerd-20-minecraft/

Beginnerscursus minecraft? Vraag een speler maar eens uit te leggen wat het volgende is: mob, modus (Creative, Hardcore, Survival, Adventure), skin, mod en de server.
En als de computertijd voorbij is, dan is het vaak even overschakelen naar iets anders doen. De ingrediënten voor het alternatief zijn nu bekend: autonomie, zingeving en meesterschap :-)