Waarom maken scholen en/of besturen en/of samenwerkingsverbanden geen beleid om passend onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen te realiseren?
Deze vraag heb ik op social media gesteld. Waarom? Ik heb het online programma WijsBeleid gemaakt. En nu vraag ik me af: gaat dit product de scholen, besturen, samenwerkingsverbanden helpen? Inhoudelijk gezien helpt dit product om het beleidsplan te maken in 4 tot 10 maanden. De eerste reacties op het gebruik van het product zijn ook goed: inhoudelijk, gebruiksvriendelijk, volledig en praktisch.
Twee mooie reacties geef ik hier.
Dit zegt Jos van Nuland (Plusklasbegeleider) over het programma: “Ik heb met veel interesse module 1 en 2 bekeken van WijsBeleid. Het ziet er prima uit en is erg duidelijk. De documenten geven veel ideeën en de video’s zijn erg inspirerend! Jammer, dat ik de overige modules (nu nog) niet in kan zien!”
Dit zegt Fanny Cattenstart (Specialist hoogbegaafdheid) over het programma:
“Vanuit mijn ervaring bij het ondersteunen van werkgroepen, die beleid maken, kan ik zeggen dat dit echt een fantastisch hulpmiddel is voor scholen, besturen en samenwerkingsverbanden. Het is zo fijn dat alles goed op een rij staat, in prettig tempo wordt aangeboden en alles wat je kunt gebruiken is al verzameld. En bovenal, het vertelt ook duidelijk wat beleid niet is en waar de valkuilen zitten bij het maken van beleid.”
Maar gaan samenwerkingsverbanden, besturen en scholen ook de stap wagen: om het beleid te maken? Wat kunnen de redenen zijn om het beleid niet te gaan maken? En hoe kunnen we omgaan met die redenen?
De reacties zijn samengevat in 10 redenen om géén beleid te maken voor (hoog)begaafde leerlingen.
- Er is gebrek aan geld / personeel: om beleid te maken, te implementeren en uit te voeren.
- Er is geen of onvoldoende aanleiding om het prioriteit te geven.
- Er is geen zicht op de noodzaak: (hoog)begaafde leerlingen redden het wel (en andere vooroordelen).
- Er is sprake van handelingsverlegenheid en/of onvoldoende deskundigheid.
- Er is behoefte aan zekerheden om de uitvoering van het beleid te durven en te verantwoorden.
- Er zijn teveel taken in het onderwijs: personeel haakt af of is onvoldoende betrokken bij de taken van nog een werkgroep of weer een aanpassing.
- Er is geen gezamenlijke verantwoordelijkheid: samenwerkingsverband of schoolbestuur legt de taak bij school neer zonder ondersteuning.
- Er is geen gezamenlijke verantwoordelijkheid: één leerkracht krijgt de taak en blijft eindeloos in haar/zijn eentje de kar trekken binnen school.
- Er is emotioneel verzet tegen aangepast onderwijs voor de zogenoemde ‘intellectuele elite’. De ‘gelijkheid troef’ oftewel iedereen is gelijk, is de politieke trend.
- Er is geen zicht op de omvang van de doelgroep die in aanmerking komt voor een compact en verrijkt programma.
De komende periode wil ik aandacht besteden aan deze 10 redenen. En laat ik starten met de eerste reden: geen geld / personeel.
Er is geen geld.
Het geld ligt niet voor het oprapen, hoor ik regelmatig. Maar. Mijn ervaring is ook dat beschikbare gelden en/of potjes niet helder zijn. Er zijn veel vragen of geld wel/niet geoormerkt is voor (hoog)begaafde leerlingen. Ik mis op allerlei plekken een persoon die hier overzicht in heeft: bij scholen, besturen en samenwerkingsverbanden. Ik hoor menig directeur verzuchten: ‘Maar Sonja, ken jij dan iemand die dit overzicht heeft of weet jij dit misschien?’
De vraag is soms dus ook: is er iemand met overzicht over het geld? En waar wordt het geld aan uitgegeven? Komt het ook bij de doelgroep? Zorgt er iemand voor dat de projectgelden niet aan het einde van het kalenderjaar in algemene middelen opgaat?
Inzicht krijgen in het beschikbare geld is wel handig. En echt de moeite waard om hier tijd in te investeren.
Kost het dan veel geld?
Het aanpassen van het onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen vraagt voornamelijk om structureel scholingsbudget: directiescholing om beleid te maken (dit kan al voor 500 euro per school: beleidstraining), teamscholing (dit kan een startscholing zijn van 3 studiedagen ongeveer 2.500 tot 3.000 euro en dan jaarlijks opvolgen voor 1.000 euro: scholing) en wellicht scholing tot specialist hoogbegaafdheid (prijzen liggen zonder korting tussen 3.350 (incompany) en 4.250: specialist hoogbegaafdheid). De kosten zijn dus niet het materiaal, locatie of andere voorzieningen.
Als er aparte voorzieningen worden getroffen, zoals een plusklas of voltijds onderwijs, dan gaat dit ook om structureel budget regelen: voor bevoegde leerkracht(en), andere lesgevende personen, materiaal en locatie. Een plusklas van 1 dagdeel per week met een gespecialiseerde plusklas-leerkracht kost variërend tussen de 10.000 en 20.000 euro per jaar per groep (12 leerlingen). Een voltijds groep voor (hoog)begaafde leerlingen voor 5 dagen in de week kost bij opstart 50.000 euro extra per groep (20 leerlingen) en later 30.000 euro extra per groep (20 leerlingen) ten opzichte van een reguliere groep. Dit zijn natuurlijk globale richtlijnen op basis van mijn ervaring met het opzetten van deze voorzieningen.
Is het veel geld? Daar heb ik geen oordeel over. Ik ben niet thuis in de voorzieningen en middelen die bijvoorbeeld wel beschikbaar zijn voor leerlingen die op andere wijze ander aangepast onderwijs nodig hebben. Hiervoor zijn we bereid te betalen. Dit gaat ook niet altijd makkelijk.
Maar ik weet wel dat het in ieder geval vaak moeilijk is voor de doelgroep (hoog)begaafde leerlingen die het net zo hard nodig hebben. En één ding weet ik ook: wat kost het veel als een kind verpietert en zijn aanwezige potentie niet kan ontwikkelen.
Gelijke kansen door ongelijk onderwijs.
Prioriteit en nog een tip
Ik ben bewust begonnen met de eerste vaak genoemde reden: geld. Maar de tweede reden speelt vaak nog meer: er is onvoldoende aanleiding om er prioriteit aan te geven. Hier ga ik een volgend blog op in.
Heb ik nog een tip voor geld? Ja!
Tot 31 maart 2019 is er een subsidie regeling aan te vragen voor (hoog)begaafde leerlingen. Als je hier meer over wilt weten, laat je dan informeren tijdens de informatie avond. Je kunt je hiervoor aanmelden als je een account hebt (of aanmaakt) bij Talent Stimuleren. De informatie kun je hier vinden: informatie avonden over subisidieregeling Talent Stimuleren.
Waar kan ik iets lezen over de subsidie regeling?
Informatie over de subsidieregeling kun je hier vinden: subsidie voor (hoog)begaafde leerlingen.
Meer weten? Neem gerust contact met mij op.