Om mijn kennis en ervaring te delen in een blog heb ik inspiratie nodig. Deze haal ik uit onder andere de praktijk op scholen, tijdens de opleidingen die we geven en uit berichten op social media.

Ik haal een klein stukje tekst aan uit één van deze berichten. Bewust plaats ik niet het hele bericht en ik hou het natuurlijk anoniem.

Casus:

“Heeft hier iemand ervaring rondom faalangst en hoogbegaafdheid? Onze zoon zit nu in 1e van de middelbare en z’n faalangst neemt nu extremere vormen aan. Er wordt ontzettend veel getoetst per week, eigenlijk vanaf het begin direct al. Hij heeft nog wel voldoendes maar het beeld is niet reëel gezien hij onnodige foutjes maakt door het dichtklappen. Thuis intens verdriet en wil niet meer naar school. Ik hoop hier wat tips op te kunnen doen…”

Welk advies zou jij geven?

Adviezen

In het bericht werden verschillende ideeën en tips gegeven. Ik ga een opsomming maken:

• Kernvisie methode
• Mentor en zorgcoördinator inschakelen
• Begeleider inzetten via Wij Kunnen Meer
• Hij is een onderpresteerder, daar begeleiding voor vragen
• Dyslexie test doen
• Docent na de toets mondeling de toets doorspreken om gedachten-gang van de antwoorden te achterhalen
• HB coach
• Reflexintegratie
• EMDR
• Overstappen democratische school
• Cursus faalangst

Mijn eerste reactie op het bericht was: aha, herkenning. Ook onze zonen lieten het gedrag zien zoals het werd beschreven. Onze zonen zijn inmiddels klaar met de middelbare school en ze zijn volwassen.

Dus ik begon met onze tips. Voor ons heeft het volgende gewerkt:

• Dyslexie onderzoek bij een specialist op het gebied van dyslexie én hoogbegaafdheid. Hoogbegaafde leerlingen hebben namelijk al compenserend gedrag aangeleerd rondom hun dyslexie. Wij kozen voor Lenneke (Orthopedagogie Praktijk Kapitein https://www.orthopedagogiepraktijk.nl/ ). Voor beiden werd dyslexie vastgesteld in het 2^e leerjaar en zij ontvingen dus de extra-tijd-ruimte voor toetsen.
• Huiswerkbegeleiding bij een kleinschalig, vakkundig instituut. Hier zijn twee vakdocenten aanwezig met meer dan 20 jaar ervaring die elkaar goed aanvullen. Er is continuïteit (deze twee vakdocenten zijn er altijd), humor, structuur, sensitiviteit én tegelijk directe duidelijkheid. Wij kozen voor Peter en Nico (Huiswerkinstituut Breij & Smeekes https://www.huiswerkbegeleidingutrecht.nl/ )

Bovenstaande twee punten hebben geholpen in het beter of zelfs goed maken van toetsen.

Maar als ik achteraf terugkijk, dan denk ik dat iets anders zeker zo effectief is geweest voor de aanpak van de faalangst. Want ik ben in eerste instantie ook van alles gaan onderzoeken op het gebied van onderpresteren en faalangst. Ik heb persoonlijk niet gekozen voor aanvullende begeleiding of een cursus. Een persoonlijke keuze die ik zeker niet wil veralgemeniseren als de oplossing. Absoluut niet.

Maar iets anders heeft mij ertoe gebracht om iets specifieks te doen en dat heeft voor onze zonen echt gewerkt. En dit zou ik wel willen veralgemeniseren: ik denk dat dit voor iedereen werkt.

Nieuwsgierig?

Helderheid en inzicht

Precies zoals de oproep in het bericht was ook bij ons herkenbaar het intense verdriet en het niet meer naar school willen. Ik weet het en kan het nog altijd voelen: dit is heel intens om mee te maken met je kind. Je voelt je machteloos, je wordt zelf verdrietig, bang en voelt een enorme urgentie om iets te doen. Je raakt al uitgeput bij het idee dat dit nog jaren gaat duren tot aan het eindexamen.

Vanuit die urgentie ging ik razendsnel aan de slag: ik zocht op internet, social media, boeken en ik ging zelfs excelbestanden maken om de toetsen van onze zoon en zijn inzet technisch te analyseren. Het werd complex en allesomvattend.

Met dit volle hoofd kwam ik puur toevallig in contact met een psycholoog die ooit de IQ test had afgenomen van één van onze zonen. Mijn allesomvattende en complexe verhaal vertelde ik aan haar. En ik liet de hele analyse in het excelbestand zien.

Wat denk je?

Zij ging nergens op in en zei alleen: hij heeft huiswerkbegeleiding nodig. Punt. De rest kan je vergeten; verwijder het excelbestand.

Zij zei dit in volle helderheid. Zonder urgentie. Zonder emotionele betrokkenheid. Zonder verhaal. Volledig in het moment. Nu. Gewoon één volgende stap.

Ik vond dit zo’n verademing. Het resoneerde direct in mij.

Ik legde dit voor aan onze zoon. Hij zei direct ja en ging zelfstandig de intake doen. Klaar.

Maar? Dit had ik toch al gedeeld: huiswerkbegeleiding?

Klopt. Deze ervaring bracht mij echter nog iets anders: en daar gaan we nu naar toe.

En dat is iets wat voor iedereen werkt: er komt pas een goed idee in je op, als je niet reageert op de onrust van urgentie, maar reageert op de rust van helderheid. Iets wat bij iedereen werkt en altijd de beste keuze in het moment oplevert.

Ik was door de helderheid van een ander in één klap zelf rustig geworden.

De urgentie was weg. Alle angstige toekomst verhalen in mijn hoofd waren weg. Want eerlijk is eerlijk: in mijn beleving was hij al gezakt voor zijn diploma, terwijl hij net in de brugklas zat. In mijn verhalen was hij een onderpresteerder, een faalangstige die waarschijnlijk geen diploma ging halen.

En met mijn rust kwam er heel natuurlijk nog een idee op. Dit ging vanzelf en moeiteloos. Omdat ik zelf helder was geworden. Er kwam nog iets anders in mij op dan huiswerkbegeleiding en een dyslexie onderzoek.

De andere oplossing heeft voor ons gedurende de hele schoolperiode geholpen: voor beide zonen.

Onze oplossing

Tijdens de eerstvolgende toetsweek besprak ik tijdens het avondeten met onze zonen:

‘Sla gerust een toets over in je toetsweek en maak die toets tijdens een inhaalmoment. Als dit de druk er bij jou vanaf haalt, dan heb je van ons alle ruimte om die keuze te maken.’

Want ben je eigenlijk faalangstig als je in een systeem zit waar 110 toetsen worden afgenomen in 10 maanden schooltijd tijdens je brugklas? Of zou het maar zo kunnen, dat het een prima lichamelijke reactie is om dicht te klappen? Dat het een gezonde roep is: haal de druk eraf? Dat je juist wilt, dat zij naar dit signaal blijven luisteren de rest van hun leven?

Ik gaf ze geen cursus faalangst. Er was niks mis met ze. Ik gaf ze autonomie.

Ze hebben gebruik gemaakt van deze autonomie tot aan het eindexamen. En ineens tijdens het eindexamen deden zij alles in één keer zonder een inhaalmoment of herexamen. Zij hebben allebei hun diploma. Er is nooit iets uitgekomen van mijn urgente (toekomst)gedachten tijdens de brugklas.

De oplossing kwam in mijzelf op toen ik de urgentie liet varen inclusief alle stormachtige gedachten. De juiste oplossing ligt voor de hand, is eenvoudig, helder en slechts één stap vooruit. Dit werkt voor iedereen zo.

Onze oplossing was dus: een dyslexieverklaring, huiswerkbegeleiding én vooral autonomie geven om een toets op een ander moment te maken.

Niks missen?

Het is fijn als passend onderwijs ook voor (hoog)begaafde leerlingen wordt gerealiseerd. Wij zetten ons daarvoor in. En we delen elke 2 weken gratis informatie en blogs. Wil je niks missen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief.